Szeptycki Klemens (Kazimierz Maria)

Duchowny greckokatolicki, członek Izby Panów w austriackiej Radzie Państwa, prezes Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego. Przeor ławry w Uniowie, a od 1944 r. jej archimandryta. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Błogosławiony Kościoła katolickiego. Urodził się 17 listopada 1869 r. w Przyłbicach (powiat jaworowski, województwo lwowskie), był synem galicyjskiego polityka i ziemianina hr. Jana Kantego Szeptyckiego (1836–1912) oraz Zofii z Fredrów Szeptyckiej (1837–1904), córki Aleksandra Fredry. Młodszy brat metropolity lwowskiego Andrzeja Szeptyckiego (1865–1944) oraz generała Stanisława Szeptyckiego (1867–1950). Pobierał nauki w gimnazjum w Przemyślu i Gimnazjum św. Anny w Krakowie.

Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, semestr spędził na uniwersytecie w Monachium, a w roku akademickim 1889/1890 studiował prawo na Uniwersytecie Wiedeńskim. Po zakończeniu nauki powrócił do domu rodzinnego. Był aktywnym działaczem politycznym i społecznym, od 1896 r. należał do Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego, a w 1899 r. wstąpił do Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego, któremu przewodniczył w latach 1908–1911. Był dożywotnim członkiem Izby Panów w austriackiej Radzie Państwa, w 1900 r. i 1901 r. pełnił funkcję posła ziemi przemyskiej do Izby Posłów parlamentu wiedeńskiego (był członkiem Koła Polskiego). Dążył do modernizacji rolnictwa i gospodarki leśnej. W 1905 r. ukazała się jego praca Opinia komitetu c. k. galicyjskiego Tow. gospodarskiego w sprawie ustawy lasowej […]. W 1906 r. został członkiem Rady Rolniczo-Przemysłowej przy ministrze rolnictwa w Wiedniu. Stał na stanowisku „nierozrywania węzłów tradycyjnych” narodu polskiego i ukraińskiego, był propagatorem porozumienia polsko-ukraińskiego, zarówno na gruncie politycznym, jak i narodowym. W 1907 r. zakończył działalność polityczną, jego decyzja była związana ze wzmocnieniem pozycji narodowej demokracji w parlamencie wiedeńskim. W 1912 r. zmienił obrządek i wstąpił do ukraińskiego klasztoru greckokatolickiego w Kamienicy. W 1915 r. otrzymał święcenia kapłańskie i przyjął imię Klemens. Był współpracownikiem metropolity Andrzeja Szeptyckiego, przyczynił się do odnowienia zakonu studytów. Na początku lat 20. uczestniczył w wykładach z teologii i historii Kościoła na uniwersytecie w Insbrucku. W 1923 r. wstąpił do greckokatolickiego Teologicznego Towarzystwa Naukowego. Pełnił funkcję sędziego metropolitarnego we Lwowie. W 1926 r. został głównym ihumenem zakonu studytów. Był członkiem delegacji zakonnej na zjazdach unijnych w Pińsku w 1933 r. oraz 1937 r. Włączył się w działalność na rzecz neounii. 9 października 1939 r. został tajnym administratorem apostolskim Rosji i Syberii Był zaangażowany w pomoc sierotom z rodzin ukraińskich, polskich i żydowskich. W 1943 r. udzielił pomocy uciekinierom z getta lwowskiego i obozu janowskiego. Po śmierci Andrzeja Szeptyckiego był przewodniczącym delegacji na rozmowy z władzami radzieckimi w Kijowie. Został aresztowany przez NKWD 5 czerwca 1947 r. i osadzony we Lwowie, a następnie w więzieniu łukianowskim w Kijowie. Skazano go za szpiegostwo na rzecz Watykanu i zdradę ojczyzny. Zmarł 1 maja 1951 r. w więzieniu we Włodzimierzu nad Klaźmą, gdzie został pochowany. W 2001 r. włączono go w poczet błogosławionych. Został odznaczony przez Instytut Yad Vashem tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, a przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego – Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Literatura:

Lutsyshyn Halyna, Matkowski Jan, Kazimierz hrabia Szeptycki – o. Klemens: pierwszy lobbysta interesów Galicji na początku XX wieku, „Studia Warmińskie” 2018, 55, s. 323–334.

Nowak Magdalena, Edukacja Kazimierza Szeptyckiego, [w:] Arystokrata ducha. Życie i dziedzictwo błogosławionego ojca Klemensa Szeptyckiego (1869–1951), red. Andrzej Szeptycki, Wojnowice 2018.

A.D. Rotfeld, Wzór ludzkiej przyzwoitości i cywilnej odwagi. O roli Klemensa Szeptyckiego w czasie II wojny światowej, [w:] Arystokrata ducha. Życie i dziedzictwo błogosławionego ojca Klemensa Szeptyckiego (1869–1951), red. Andrzej Szeptycki, Wojnowice 2018.

Stanisław Stępień, Na niwie gospodarczej i duchowej… Droga życiowa bł. Klemensa (Kazimierza Marii Szeptyckiego), [w:] Arystokrata ducha. Życie i dziedzictwo błogosławionego ojca Klemensa Szeptyckiego (1869–1951), red. Andrzej Szeptycki, Wojnowice 2018.

Rafał Zubkowicz, Kazimierz Szeptycki – przewodniczący Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego, w: Arystokrata ducha. Życie i dziedzictwo błogosławionego ojca Klemensa Szeptyckiego (1869–1951), red. A. Szeptycki, Wojnowice 2018.

Źródło wykorzystanej fotografii: ze zbiorów Parafii 131 Victoria St S, Kitchener, ON N2G 2B6

Opracowała dr Anna Wilk-Zielińska